Việt Nam hiện được xem là đối tác gia công phần mềm hàng đầu so với các nước khác như Trung Quốc, Ấn Độ, Philippines. Theo khảo sát mới nhất, 48% doanh nghiệp Nhật có ý định offshore chọn Việt Nam, bỏ xa các lựa chọn thứ hai và ba là Philippines (~21%) và Ấn Độ (~13%). Trung Quốc, vốn từng chiếm ưu thế tuyệt đối trước đây, nay đã rơi xuống vị trí thấp (chỉ ~4% lựa chọn). Sự thay đổi này được lý giải bởi nhiều yếu tố:
Trung Quốc
Mặc dù có quy mô nhân lực lớn, Trung Quốc mất dần sức hấp dẫn do chi phí nhân công tăng cao và rủi ro địa chính trị. Báo cáo Nhật chỉ ra nhiều công ty đã và đang rời bỏ Trung Quốc vì lo ngại “country risk” (rủi ro quốc gia) và tìm đến các nước Đông Nam Á khác. Bối cảnh quan hệ Nhật – Trung căng thẳng và chính sách “China+1” (giảm phụ thuộc Trung Quốc) cũng khiến doanh nghiệp Nhật ưu tiên lựa chọn thay thế khác an toàn hơn.
Thêm vào đó, rào cản ngôn ngữ và văn hóa với Trung Quốc khá lớn: phần lớn kỹ sư Trung Quốc không biết tiếng Nhật, làm việc bằng tiếng Anh nhưng sự khác biệt văn hóa kinh doanh đôi khi gây khó khăn trong hiểu ý. Do đó, dù năng lực kỹ thuật Trung Quốc cao, nhiều công ty Nhật e dè việc offshore sang Trung Quốc trong giai đoạn gần đây.
Ấn Độ
Ấn Độ nổi tiếng với lực lượng kỹ sư phần mềm đông đảo và trình độ cao (đặc biệt trong các lĩnh vực như AI, dữ liệu, fintech) cùng lợi thế tiếng Anh. Tuy nhiên, từ góc nhìn Nhật Bản, Ấn Độ không phải lựa chọn hàng đầu do khoảng cách địa lý và múi giờ lớn (lệch ~3.5 giờ) gây khó phối hợp thời gian thực. Giao tiếp với đối tác Ấn Độ thường bằng tiếng Anh – thuận lợi cho các công ty quốc tế, nhưng với nhiều doanh nghiệp Nhật thì tiếng Nhật vẫn là ngôn ngữ chính trong quản lý dự án, do đó phải cần thông qua cầu nối hoặc dịch thuật nhiều. Về văn hóa làm việc, người Ấn Độ có phong cách khá độc lập, thẳng thắn, trong khi doanh nghiệp Nhật coi trọng sự tinh tế, đồng thuận – điều này đôi khi dẫn đến hiểu lầm kỳ vọng. Mặc dù vậy, tỷ lệ các dự án Nhật chọn Ấn Độ đang tăng nhẹ gần đây (từ 12% lên 13%), nhất là đối với dự án thiên về công nghệ mới hoặc khi cần nhân lực rất lớn mà Việt Nam chưa đáp ứng đủ.
Ấn Độ thường được xem như bổ sung cho Việt Nam hơn là đối thủ trực tiếp, khi doanh nghiệp Nhật có thể chia việc: phần cần tiếng Nhật và phối hợp chặt làm ở Việt Nam, còn một số module kỹ thuật giao cho nhóm Ấn Độ triển khai bằng tiếng Anh.
Philippines
Philippines đang nổi lên trong lĩnh vực gia công, đặc biệt là BPO và phát triển ứng dụng. Lợi thế lớn nhất của Philippines là thành thạo tiếng Anh và văn hóa chịu ảnh hưởng phương Tây, giúp làm việc với khách hàng ngoại quốc khá thuận lợi. Với doanh nghiệp Nhật, Philippines hấp dẫn ở chỗ nhân lực CNTT có chi phí thấp, giao tiếp tiếng Anh tốt, phù hợp cho các dự án không đòi hỏi tiếng Nhật. Năm 2023, tỷ lệ chọn Philippines đã tăng (từ 19% lên 21%). Tuy nhiên, so với Việt Nam, quy mô và trình độ nhân lực CNTT Philippines còn hạn chế hơn (Philippines mạnh về quy trình BPO, trong khi đội ngũ kỹ sư phần mềm chuyên sâu ít hơn).
Ngoài ra, văn hóa Philippines có phần Tây hóa, không tương đồng với văn hóa Nhật bằng Việt Nam, nên một số công ty Nhật cảm thấy dễ làm việc với người Việt hơn (ví dụ, kỹ sư Việt hiểu cách làm việc tỉ mỉ, tuân thủ chặt chẽ tài liệu kiểu Nhật). Dù vậy, Philippines là lựa chọn tốt cho các dự án toàn cầu hóa hoặc cần triển khai nhanh bằng tiếng Anh.
Các nước khác
Một số quốc gia Đông Nam Á khác cũng tham gia thị trường gia công cho Nhật. Myanmar từng thu hút chú ý nhưng do bất ổn chính trị gần đây nên tỷ lệ lựa chọn chỉ ~4%, tương đương Trung Quốc. Thái Lan, Indonesia, Malaysia có nhân lực CNTT nhưng số lượng chưa nhiều và rào cản ngôn ngữ, do đó chưa được chọn nhiều trong thống kê. Bangladesh nổi lên với ~8% lựa chọn, nhỉnh hơn Trung Quốc, nhờ chi phí rất rẻ; tuy nhiên khoảng cách văn hóa và ngôn ngữ cũng là trở ngại.
Tóm lại, Việt Nam hiện dẫn đầu nhờ hội tụ nhiều ưu thế, còn các nước khác mỗi nơi có điểm mạnh riêng nhưng chưa thể vượt qua Việt Nam trong mắt doanh nghiệp Nhật.
Từ những so sánh trên, có thể thấy lý do chính khiến Việt Nam vượt lên là vì đáp ứng tốt các tiêu chí mà công ty Nhật mong muốn: giá nhân công hợp lý, chất lượng kỹ thuật đảm bảo, giao tiếp văn hóa thuận lợi, rủi ro chính trị thấp, và đặc biệt là có nhiều kỹ sư biết tiếng Nhật. Các nguồn tin Nhật cho biết Việt Nam hiện có hàng chục ngàn kỹ sư phần mềm được đào tạo bài bản, trong đó một tỷ lệ đáng kể có thể sử dụng tiếng Nhật ở mức nghiệp vụ. Sự gần gũi về văn hóa Á Đông (ảnh hưởng Khổng giáo, đề cao tinh thần học hỏi, khiêm tốn) cũng giúp người Việt thích nghi với phong cách làm việc của người Nhật dễ dàng hơn so với một số nước khác. Những yếu tố này khiến Việt Nam trở thành “đối tác lý tưởng” trong mắt nhiều doanh nghiệp Nhật khi so sánh với các lựa chọn gia công khác.
Các bài viết không xem thì tiếc:
- Các công ty Việt Nam đang gặp khó khăn nào trong quá trình cung cấp dịch vụ IT cho thị trường Nhật Bản
- 25 năm internet Việt Nam và ảnh hưởng đến chúng ta
- Công ty SI là gì trong lĩnh vực công nghệ thông tin?
- Thiết kế website số 1 Việt Nam và thiết kế web top 1 Google
- 30 tuổi học lập trình có muộn không?
- 7 lời khuyên của Sam Altman để thành công
- Các loại hợp đồng B2B tại công ty Nhật
- Vòng đời phát triển phần mềm – SDLC
- Lợi ích của việc livestream trên Facebook, YouTube
- Thiết kế web có khó không? Thiết kế web là làm gì?
- Dịch vụ sửa website tốt và dịch vụ sửa website giá rẻ ở đâu?
- Triển lãm quốc tế Inter BEE 2023
- Có nên mua iPhone X không?
- Đặc điểm của người có know how về 1 mảng gì đó là họ bắt mạch câu chuyện rất nhanh
- Mẫu email business trong tiếng Nhật – tham khảo
